Muzikale tijd. Tijd hebben en tijd zijn.

Een muziekstuk voorbereiden vraagt voor de een meer- en voor een ander minder tijd. Afhankelijk van de moeilijkheidsgraad van het werk verstrijken er uren met het bijhouden en toepassen van technische vaardigheden, en met het muzikaal doorgronden van het materiaal om tot een goede uitvoering ervan te komen. De nieuwsgierigheid naar- en de verbinding vinden met wat zich achter de noten afspeelt is niet in uren uit te drukken.

Bij een compositie hoort een tijdsbeeld. Een compositie transponeert de tijd. Vaak denk ik zowel tijdens het studeren als tijdens het uitvoeren: ‘Wat gaat ie schrijven’. Zo is het steeds ‘nieuw’ in de tegenwoordige tijd.

Op de bühne, in de concertzaal begeven we ons met tijd in tijd door de tijd. In deze tijdspanne ontmoeten we anderen waarmee we samen op gaan. Musici en publiek stappen op dat moment in dezelfde ‘tijdsmachine’. Verlaten we elkaar na een paar uur samenspel in een andere hoedanigheid dan hoe we binnen kwamen? Wat hebben we gevonden? Wat hecht zich en wat laten we gaan? Is het vergankelijk, vliegt de tijd of vervliegt de tijd?

Mij trof de laatste strofe uit het gedicht ‘Muziek’ van Inge Boulonois:

“En na het ruisen van de coda
blijkt ze net als alles
met vorm en tijd behept, verdampt -“

#eenverademing

Citaat uit: Idioom van geluk.
Auteur: Inge Boulonois
2016, uitgeverij Kontrast

Nieuwsgierig: wat haal jij uit de tijd?

Afbeelding “tijd hebben en tijd zijn”: Studio Jam

Resonance

Over de vraag van een dirigent om meer klank, resonance en meer boventonen kun je je tijdens een (koor)repetitie het hoofd breken. Als daar nog aanwijzingen bijkomen als ‘in het masker zingen’ of ‘zing naar de achterste rij stoelen in de zaal’ wordt het helemaal een kopzorg. Want…hoe doe je dat dan?

Als mijn cursisten met die vraag op zangles komen merk ik dat ze bij dergelijke aanwijzingen en opdrachten vaak ‘in de doe-stand’ staan. Hun wilskracht geeft geen klinkend resultaat als antwoord op die vraag. Ze zingen ‘naar buiten’ met druk in de keel, raken buiten adem doordat ze de lucht vasthouden. De klank is daardoor niet vrij, niet ruim. Ze raken aangezongen, moe, en verliezen resonance. Het plezier in het muziekmaken blijft uit.

Hoe dan wel?

Eén van de mogelijkheden is: Láát het een kopzorg zijn! We hebben een kristalheldere bovenkamer. Als de adem gaat en de stemsnaren aanstrijkt ontstaat er resonance in de hoofdruimtes. Door middel van sensorische stimulaties kun je met die ruimtes kennismaken, ze wakker maken en ervaren. Dan klinken de klinkers en klank vermenigvuldigt zich. Het resoneert en zingt in ons; de klank leeft! We zingen ons binnenste-buiten.

Moet je horen!

Nieuwsgierig:
Kun jij er een hoofdzaak van maken?
Wat resoneert bij jou?

#zingenomteleven
#stemhebbenenstemzijn

Aantekeningen bij een wereld die verdwijnt

Klimaatverandering: een woord dat onschuldig klinkt, ‘verandering’. Tijdens een bezoek aan Vlieland viel het schrijfster en filosofe Eva Meijer op dat de natuur niet alleen verandert, maar ook verdwijnt. Haar boek Aantekeningen bij een wereld die verdwijnt is het startpunt voor een programma met atmosferische muziek voor koor en ensemble. Het scheppingsverhaal komt voorbij, teksten uit de Koran, een Ute-prayer en tekst van Eva Meijer, op muziek gezet door de Rotterdamse componist Aart Strootman.

Stemmen smelten samen met klinkende kristallen glazen in de muziek van Ešenvald. Mijn aantekening en associatie in het kader van verandering: #ishetglashalfvolofhalfleeg
We gaan er vol voor op 2 oktober 2022, 20:15 uur in De Doelen, Rotterdam

Programma
Ešenvalds Earth Teach Me Quiet | Copland In The Beginning | Vasks Plainscapes | De Leeuw Prière | Strootman Miniaturen bij een wereld die verdwijnt (wereldpremière)

Uitvoerenden
Laurens Collegium | Wiecher Mandemaker dirigent | Eline Welle mezzosopraan | Joseph Puglia viool | Maya Fridman cello | Laura Trompetter marimba | Aart Strootman baritongitaar | Eva Meijer tekst

Earth, Teach Me…..An Ute Prayer

Earth teach me quiet ~ as the grasses are still with new light.
Earth teach me suffering ~ as old stones suffer with memory.
Earth teach me humility ~ as blossoms are humble with beginning.
Earth teach me caring ~ as mothers nurture their young.
Earth teach me courage ~ as the tree that stands alone.
Earth teach me limitation ~ as the ant that crawls on the ground.
Earth teach me freedom ~ as the eagle that soars in the sky.
Earth teach me acceptance ~ as the leaves that die each fall.
Earth teach me renewal ~ as the seed that rises in the spring.
Earth teach me to forget myself ~ as melted snow forgets its life.
Earth teach me to remember kindness ~ as dry fields weep with rain.

#wees-aardig

 

Chichester Psalms

Meesterlijke balletten over oorlog, macht en hoop.

Wat een feest om met Cappella Amsterdam en Het Balletorkest onder leiding van dirigent Matthew Rowe de muzikale begeleiding voor Yugen (Japans voor sublieme schoonheid) te zingen! De Britse choreograaf Wayne McGregor liet zich voor deze in Londen met veel gejuich ontvangen creatie inspireren door Leonard Bernsteins monumentale Chichester Psalms. De beroemde keramiekkunstenaar Edmund de Waal tekent voor het decorontwerp bij dit uitzonderlijk muzikale ballet.

De avond begint met een wereldpremière op muziek van Mozart.
Het slot van de avond is Kurt Jooss’ anti-oorlogsballet De Groene Tafel. In deze tijd van oorlog is het bijzonder dat het Nationaal Ballet deze belangwekkende en helaas momenteel weer zo actuele choreografie terughaalt.

Speeldata: 13, 16, 17, 21, 24, 28 september 2022, 20:15 uur
Muziektheater Nationale Opera & Ballet, Amsterdam
De voorstelling op 25 september begint om 14:00 uur.

Programma
Regnum
Wereldpremière
Choreografie Milena Sidorova
Muziek Wolfgang Amadeus Mozart

Yugen
Nederlandse première
Choreografie Wayne McGregor
Muziek Leonard Bernstein

De Groene Tafel
Choreografie Kurt Jooss
Muziek F.A. Cohen

Muzikale begeleiding
Het Balletorkest en Cappella Amsterdam
o.l.v. Matthew Rowe

#inbewegingblijven

Uitmarkt met Van Gogh in Me

Traditiegetrouw is de start van het nieuwe culturele seizoen op het Museumplein in Amsterdam tijdens de Uitmarkt. Het Nederlands Kamerkoor was op 27 augustus onderdeel van het openingsconcert en zong o.l.v. Béni Csillag een fragment uit Van Gogh in Me: Erik Satie’s beroemde Gymnopédie no. 1, in een nieuwe bewerking voor koor door componist William Knight, voorzien van de visuals uit de voorstelling door fuse.

Van Gogh in Me beleeft zijn Nederlandse première op 13 november 2022 in Koninklijk Theater Carré en gaat daarna verder op tournee door Nederland! Bekijk de complete concertagenda op de Van Gogh in Me-pagina. Een muzikale en visuele reis in de tijd.

Ons optreden op de uitmarkt kun je terugzien via deze link

#vanallemarktenthuis

Stem hebben en stem zijn

Zaterdag 3 september 2022
10:00-13:00 uur
Trinitatiskapel, Vriesestraat 20, Dordrecht

Een wervelende workshop voor elk zangniveau waarin 22 nieuwsgierige zangers met een passie voor zingen hun stemmogelijkheden ontdekten!

Ze ervoeren resonance door middel van verschillende oefeningen o.a. uit de Qigong en sensorische stimulaties uit de Lichtenbergmethode. Ingedeeld in verschillende ensembles kwamen de zangers zingend en luisterend steeds meer in hun eigen klank. De stemmen kwamen vrij. Uiteraard was daar voor elk niveau passende muziek bij.

De tweede helft van het cursusjaar 2022-2023 krijgt de workshop een vervolg.
#doorwerking

Ben je nieuwsgierig en kom je ook zingen? Vul het contactformulier in. Als je inschrijft voor de nieuwsbrief blijf je op de hoogte van toekomstige workshops, het lesaanbod en leuke blogs.

“Old pond…
a frog jumps in
water’s sound”

Bashō

Lichtenberger Sommer

Een mooie studieweek Stimulations- und Fragepädagogik in het vooruitzicht met als thema: kaudal-kranial-genial.

Het draait allemaal om het hoofd. Deze zeer kleine ruimte herbergt het zenuwstelsel, de sensorische organen, een grote verscheidenheid aan weefsels, gewrichten, bloedvaten, vloeistoffen, pneumatische ruimtes… en toch kan dit slechts gedeeltelijk worden waargenomen. Onze innerlijke waarneming weerspiegelt niet de anatomische blauwdruk. Het is een veelzijdig product van creatieve sensoren. Het hoofd is in staat om te resoneren als een verfijnd muziekinstrument en is toch mysterieus. We proberen in de Zomerweek de onheilspellende aard van het hoofd te ontcijferen. We ontmoeten zwervers, vervelende drielingen, pauken, trompetten en krekels. Geen reden om je hoofd te verliezen…
#vanbuitennaarbinnen

Lichtenberger® Institut für angewandte Stimmphysiologie, Fischbachtal, Deutschland
20-24 juli 2022 met Esther Putter en Nadja Voigt.
In mijn blog lees je meer over deze methode.
#leefjevragen

50 jaar Cappella Amsterdam

We maken ons op voor een jubileum!

Op 2 juli viert Cappella Amsterdam met artistiek leider Daniel Reuss 50 jaar kamerkoor-cultuur! Wát een muzikale highlights beleefde ik in de 25 jaar dat ik nu in het koor zing.  Onlangs las ik een gezegde: ‘Don’t look back, you are not going that way!’  Een mooi vertrekpunt om het jubileum te vieren: even stilstaan bij het voorbije als een inspirerende start van het nieuwe. #gelukkignieuwjaar

We vieren het graag samen met u!

Muziek van grote meesters
D. Lang Again (after scclesiastes)
J.S Bach Komm, Jesu, Komm BWV 229
J.S Bach Jesu, meine Freude BWV 227
A. Pärt Kanon Pokajanen Ode 1, Ode 3, Ode 6, Kontakion, Prayer after the Kanon

Zaterdag 2 juli 2022
Aanvang 20:00 uur
Beurs van Berlage
Damrak 243
Amsterdam

Uitvoerenden
Kamerkoor Cappella Amsterdam
Daniel Reuss – dirigent
Pieter-Jan Belder – orgel
Maggie Urquhart – contrabas
Albert Brüggen – cello

Foto highlight: Simon van Boxtel

Bachfestival Leipzig

Zomertijd met Bach in Leipzig en Köln!

Tijd om te zingen: muziek van Buxtehude, Schütz, vader en zonen Bach op 12 en 13 juni.
Tijd om te luisteren: partita’s en sonates van Bach en een orgelconcert in de Nikolaikirche. Bachcantates met orgel solo in de Thomaskirche.
#crèmedelacrème

Concerten
Zondag 12 juni  

17:00 uur, Nikolaikirche, Leipzig

.
Maandag 13 juni
20:00 uur, Kölner Philharmonie, Köln

Programma
Schütz: Es steh Gott auf, SWV 356
J.M. Bach: Die Furcht des Herren
J.C. Bach: Es erhub sich ein Streit
J.C. Bach: Meine Freundin, du bist schön
D. Buxtehude: Nichts soll uns scheiden von der Liebe Gottes, BuxWV 77
J.S. Bach: Gott ist mein König, BWV 71

Uitvoerenden
Amsterdam Baroque Orchestra, Choir en solisten onder leiding van Ton Koopman

 

#uncut – wereldpremière –

“De ervaringen van de componiste zelf – Renske Vrolijk – vormden het vertrekpunt voor deze semi-autobiografische muziektheatervoorstelling. Als kind zong Renske met veel passie in een kinderkoor, totdat haar stem veranderde. Een confrontatie die haar direct duidelijk maakte dat de stem onlosmakelijk verbonden is met identiteit. Ze nodigde het Nederlands Kamerkoor, dat ze al vanaf haar jeugd bewondert, uit om het verhaal samen te delen met de wereld. Een verhaal dat begint met de menselijke stem.”
- Meer informatie en achtergrond is te lezen op de site van het Nederlands Kamerkoor

In de voorbereidingen op dit project met de Drie Transketeers trof mij de zin ‘In de kast komen’ waarmee ze bedoelden: bij jezelf komen, je bestemming vinden. Vanuit die gedachte gaat dit project óók over ons allemaal. #stemhebbenenstemzijn

Uitvoerenden:
Nederlands Kamerkoor
BL!NDMAN [sax] saxofoonkwartet
ORBI – The Oscillating Revenge of the Background Instruments
Krista Audere – dirigent

Renske Vrolijk – idee en compositie
Annechien Koerselman – concept, libretto en muziekdramaturgie
Wendela de Vos – libretto
SMITH, Lise Bruyneel – visuals
Tido Visser – mise en espace
Merel Veel – Kostuumadvies

Marijcke Voorsluijs – technisch producent (TOT)
Jasper de Boer – geluidstechniek (TOT)
Maarten van Dorp – lichtontwerp (TOT)
Laura Jonker – producent

Concerten:

24 mei De Doelen, Rotterdam, Onderdeel van O. Festival
25 mei Muziekgebouw aan het IJ, Amsterdam
29 mei Muziekcentrum, Enschede
03 juni Stadsschouwburg en Concertzaal De Veereniging, Nijmegen
05 juni Stadsschouwburg, Utrecht

Foto highlight: Melle Meivogel

Voor de voorstelling plezier met Renske Vrolijk!